Wij Nederlanders drinken gemiddeld 1.84 koppen koffie per dag, wat ongeveer uitkomt op een gemiddelde van 6.7 kilogram gemalen koffie per Nederlander. Daarmee mogen wij onszelf wel echte koffieliefhebbers noemen. Maar we zijn niet alleen gek op koffiespecialiteiten, ook melkspecialiteiten zijn erg populair in ons land. De welbekende cappuccino en latte macchiato, maar ook de wat onbekende varianten als een flat white en cortado slaan goed aan. En om zo’n heerlijke melkspecialiteit zelf te kunnen maken is het heel handig om te weten hoe je het beste melk kunt opschuimen.
In dit artikel vertellen we je alles over het opschuimen van melk en op welke manieren je dit kunt doen. Door melk te verwarmen met een stoompijpje, zonder opschuimer. of op de ouderwetse manier: met de hand.
Hoe melk opschuimen met stoompijpje
De ideale manier om een goede cappuccino te maken is om de melk op te schuimen met behulp van een stoompijpje. Veel espressoapparaten bevatten zo’n stoompijpje waarmee je zelf je melk kunt opschuimen. Volautomaat koffiemachines beschikken vaak ook over een stoompijpje, maar de melk wordt dan automatisch opgeschuimd. Twee verschillende bereidingswijzen dus, die we hieronder verder toelichten.
Handmatig melk opschuimen met een espressoapparaat
Onze Rocket espressomachines of Ascaso pistonmachines bevatten allemaal een stoompijpje waarmee je handmatig melk op kunt schuimen. Bevat jouw espressomachine ook een stoompijpje? Dan kun je met onderstaande stappenplan je melk perfect opschuimen. Je hebt hiervoor alleen een RVS melkkan nodig om de temperatuur van de melk nauwkeurig bij te houden. De melk mag namelijk niet te heet worden. En zo’n melkkan is makkelijk schoon te maken wat erg belangrijk is voor de hygiëne.
Stap 1: Vul de melkkan voor de helft met koude melk. Te weinig melk wordt te snel warm en is moeilijk op te schuimen. Te veel melk geeft geen ruimte voor schuim en duurt te lang om op te warmen.
Stap 2: Schakel de stoomfunctie aan en draai na ongeveer 20 seconden het stoomventiel open. Doe dit eerst in een ander kannetje totdat er alleen nog maar stoom uitkomt. In het begin komt er namelijk nog wat vocht en condens uit het pijpje. Draai het stoomventiel weer dicht en pak je melkkannetje erbij om melkschuim te maken.
Stap 3: Houd het kannetje zo onder het stoompijpje dat het ongeveer 1 à 2 cm in de melk steekt. Verlaag na 10 seconden het melkkannetje een klein beetje, zodat er een werveling in de melk ontstaat. Beweeg het kannetje steeds iets verder mee naar beneden, zodat het mondje van de stoompijp telkens onder het melkoppervlak blijft.
Stap 4: Wanneer je voldoende melkschuim hebt, houd je het stoompijpje dieper in de melk om de melk op te warmen. De gewenste temperatuur van de melk in het melkkannetje is ongeveer 70ºC. Maar je kunt het ook goed checken zonder thermometer: zodra het kannetje te heet is om vast te houden, draai je het stoomkraantje dicht.
Stap 5: Je melkschuim is klaar! Je hoeft alleen nog maar de overtollige luchtbelletjes eruit te kloppen door met het melkkannetje een paar keer op het aanrecht te kloppen en een soepele draaibeweging te maken.
Stap 6: Maak het stoompijpje schoon met een vochtige microfiber doekje. Laat ook het stoompijpje uitlekken boven de lekbak. Doe dit elke keer na het gebruik van de stoompijp om eventuele schade te voorkomen.
Melk opschuimen met een volautomaat koffiemachine
Veel volautomaat koffiemachines beschikken over een functie om zelf melk op te warmen of op te schuimen. Je hoeft dus zelf niet met de hand melk op te schuimen. Het overgrote deel van onze JURA koffiemachines beschikt ook over deze mogelijkheid. Met de nieuwste koffiemachines van JURA kun je zelfs melkspecialiteiten maken op barista niveau. Zij beschikken namelijk over de nieuwste technologie: de cappucinatore. Deze accessoire is ook los verkrijgbaar voor JURA machines die beschikken over een Connector System.
De cappucinatore is een speciaal pijpje dat is ontwikkeld voor een perfecte bereiding van koffiespecialiteiten met melk en melkschuim. Dit pijpje schuimt de melk in top barista kwaliteit op en daarna verwarmt hij de melk. Super handig, al zeggen we het zelf.
Temperatuur van de melk
Voor het perfecte resultaat van het opschuimen van melk, moet de melk voordat je begint een goede temperatuur hebben. Welke smaak melk je kiest mag je zelf bepalen, maar deze moet altijd koud zijn. Ongeveer tussen de 4 en 8 graden Celsius. Dit geldt zowel voor het handmatig opschuimen van melk als voor het opschuimen met een volautomaat. JURA biedt hiervoor de Cool Control aan: ideaal om je melk altijd op de juiste temperatuur te houden.
Soort melk voor perfecte melkschuim
De antwoorden lopen erg uiteen als het gaat om welke melk het beste gebruikt kan worden. Smaken verschillen en in principe kan je elke melk gebruiken. Je kunt kiezen voor volle melk, magere melk, geitenmelk of schapenmelk. Zelfs sojamelk kan worden opgeschuimd. Het soort melk en het vetgehalte van melk hebben namelijk vrijwel geen invloed op het melkschuim. Het eiwitgehalte is daarentegen is wél van belang.
Melk opschuimen met losse opschuimers
Wil je ook kunnen genieten van koffie met melk of melkschuim, terwijl je koffiemachine geen melk opschuimer heeft? Ook dat kan! Er zijn veel verschillende melkopschuimers los verkrijgbaar. Vaak kun je met zo’n machine zowel koude als warme dranken opschuimen of roeren. Zo kun je toch genieten van een heerlijke cappuccino of latte macchiato. Of maak eenvoudig chocolademelk. Een waardevolle toevoeging voor bij je koffiemachine die geen melkspecialiteiten kan maken.
Hoe melk opschuimen zonder opschuimer
Als laatste optie kun je natuurlijk altijd kiezen voor de ouderwetse methode: melk opschuimen met de hand. Vul een klein potje met melk, maximaal halfvol. Draai de deksel er goed op en schud het potje ongeveer 30 seconden. Als het goed is, is de melk nu verdubbeld in volume. Draai de deksel er af en zet het voor 30 seconden in de magnetron.
Een andere methode is de melk verhitten in een steelpan en op te kloppen met een garde. Vul als eerste de steelpan met een beetje melk en verhit het op het fornuis tot er stoom vanaf komt. Gebruik dan de garde om de melk op te kloppen tot het gaat schuimen.